MONIQUE VAN MUNSTER, borduurt sinds 1988, naald en draad zijn mijn concept

 

Mijn geschiedenis in textiel 

Even voorstellen, ik ben Monique van Munster, Brodeuse….

Vanuit een sterk gevoel voor historie borduur ik voort op oude borduurtechnieken. Ik verdiep me al meer dan dertig jaar in handwerktechnieken en heb me tot een specialist in het borduren ontwikkeld. Ik heb een fascinatie voor de oneindige mogelijkheden van naald en draad, en daarnaast wil ik weten hoe iets gemaakt wordt, ik onderzoek vele technieken en toepassingen. Het onderzoek richt zich niet op het kunnen reproduceren van historische en traditionele borduurwerken, maar dient meer als inspiratie en interpretatie. De laatste jaren richt ik me met name op Broderie d’art, een verzameling borduurtechnieken uit de Haute Couture waarbij ik experimenteer om tot nieuwe werkvormen te komen, waarvan goudborduren er een is. Verder verdiep ik me in naaldkant, perzisch ajour, schmockwerk en andere technieken om zo mijn borduurwerken te verrijken.

Ik kreeg het handwerken met de paplepel in gegoten, m'n moeder was naaister bij Maison Kuhne, een modehuis dat in licentie van de Haute Couture huizen in Parijs, zoals Chanel en Dior, maatkleding naar origineel patroon maakte voor de nederlandse klanten, zoals het koninklijk huis, ambassadeurs en diplomaten, adel en notabelen.

Bij het afscheid van Maison Kuhne kreeg zij wat oude kralenstukken die in haar laadje lagen mee naar huis, niet goed wetend wat het was… de kralen waren met een kettingsteek op tule geborduurd, ik heb er m’n hele kindertijd mee mogen spelen, ik mocht er alleen niet in knippen…. Wordt vervolgd…

 kralenborduurwerk uit de voorraad van Maison Kuhne

 

 

Als kind werd ik meegenomen naar folklorefestivals in Bretagne(Fr) waar ik samen met m’n moeder altijd de klederdrachten bestudeerde en waardoor ik veel verschillende handwerktechnieken leerde herkennen. Later heb ik zo’n 30 jaar gedanst in diverse folkloregroepen waar ik meestal ook weer bij het onderhoud van klederdrachten betrokken was, waardoor ik veel verschillende soorten handwerk heb moeten onderzoeken om het te kunnen restaureren.

Monique van Munster in een kostuum van 1940 uit Loriënt (FR)

Axelse strik uit de collectie van Jan Knoppers, die ik restaureerde 

 

 

Textiele werkvormen en kunstgeschiedenis…

Op de middelbare school heb ik naast het reguliere vakkenpakket ervoor gekozen om ook certificaten in textiele werkvormen en in kunstgeschiedenis/ kunstbeschouwing aan m’n diploma toe te voegen. Wat slechts bijvakken leken bleken uiteindelijk voor mij de belangrijkste vakken te zijn. Door kunstgeschiedenis heb ik geleerd kunst en ambacht in een breder perspectief te plaatsen qua maatschappelijke ontwikkelingen, techniek en historische achtergrond. Kunstbeschouwing leerde mij een gevoel voor kleur en verhouding die uitstijgt boven persoonlijke smaak, door zelf te tekenen en te schilderen ontwikkelde mijn eigen vormentaal. In de lessen textiele werkvormen kwam ik in aanraking met verschillende handwerktechnieken die niet alleen technisch aan bod kwamen, maar waarmee ook de artistieke verwerking belangrijk was.

Ik heb van jongs af aan een fascinatie voor naald en draad gehad en zag alleen maar mogelijkheden van wat er mee te maken was. Hoe meer verschillende technieken ik leer, hoe meer ik er mee kan combineren. Ik heb geen streven om alles te maken wat vroeger gemaakt is. Ik zuig alles op om er vervolgens mijn eigen twist aan te geven.

 

 

Ontwikkeling in mijn eigen textiele werk

 

Perzisch ajour

perzisch ajour in freestyle vormgeving

 

Na het technisch inzicht in deze borduurtechniek ontwikkeld te hebben in de lessen textiele werkvormen, ben ik zelf steekstructuren gaan ontwikkelen die een aanvulling kunnen zijn op bestaande steken. In dit werk ga voor het eerst variëren op een bestaande handwerktechniek.

 

Stramien

experimenteel stramienborduurwerk

Door het stramien eerst te beschilderen kon ik de gewoonte loslaten om het stramien volledig te bedekken met borduursteken, zoals in regulier tapisserieborduurwerk de gewoonte is. Door mijzelf de beperking op te leggen geen kruissteken te gebruiken ben ik op zoek gegaan naar allerlei borduursteken die ik aanpastte om als vlakvullende steekstructuur toe te kunnen passen in veel verschillende garens. Daarbij beperkte ik mij niet tot tapisseriewol, maar gebruikte allerlei garens, van hele dunne coton special dentelle tot hele dikke soedanwol en fantasiegarens en lintjes.

Deze manier van werken blijft niet onopgemerkt en leidt tot een artikel in het toendertijd toonaangevende tijdschrift “Handwerken zonder Grenzen”.

 

 

 

Freestyle borduurwerk

tasje in freestyle borduurwerk

In dit borduurwerk liet ik de aftelbare borduursteken los en liet ik mij inspireren door de print van deze stof, zowel in kleurstelling als in vormgeving. Ook hier gebruikte ik veel verschillende borduursteken en verschillende type garens om steekstructuren te creeren en zo de stofprint en het borduurwerk tot een geheel te smeden.

 

 

Voortborduren op Artvilt

freestyle borduurwerk op Artvilt

Na een tijdlang voornamelijk gevilt en gepunched te hebben kreeg ik toch weer de behoefte om m’n viltwerk aan te vullen met borduurwerk. Mijn vilt was altijd erg dun, met veel toegevoegde materialen zoals kant en zijdevezels. Dat vilt punchte ik op een wollen ondergrondstof om zo een stevig en bewerkbaar oppervlak te krijgen. Ik heb altijd genoten van enerzijds het vilt dat altijd een beetje onvoorspelbaar bleef en de precisie waarmee je borduursteken toe kan voegen om accenten in het viltwerk aan te brengen. Ook hier was het weer een wisselwerking tussen ondergrond en borduurwerk om structuur en accenten aan te brengen.

 

 

naaldkant

experimentele naaldkant in 3D

Tijdens een vakantie in Italië, ontdekken we bij Venetië op het eiland Burano een museum over naaldkant, een specialiteit die in deze regio tot bloei gekomen is. Daardoor geïnspireerd heb ik mij in de techniek van naaldkant verdiept.

 

 

Broderie d'art

detail Broderie d'art

Ik kwam in aanraking met Broderie d’art via internet en kwam er achter dat deze techniek gebaseerd is op de tamboureertechniek van de Lierse kant, dus ging ik op zoek naar een cursus en kwam uit bij een cursus perlage op basis van Lierse kant in België. Voor mij is het historisch besef heel belangrijk, ik wil terug naar de oorspronkelijke techniek en kennis. Voor een verdiepingscursus ging ik dus naar Lunéville. Een plaats in Frankrijk waar de Lunévillenaald is ontwikkeld, dé haaknaald voor broderie d’art. Tijdens deze verdiepingscursus in Luneville kreeg ik meer inzicht in de mogelijkheden en technische variaties met de lunevillenaald. Een paar basissteken inspireren me zodanig dat ik daarmee eindeloos ben gaan varieren en m’n eigen technieken daarin heb ontwikkeld. Dit is een ontwikkeling die oneindig doorgaat en steeds aangevuld wordt met bijpassende technieken.

 

 

Goudborduurwerk

Door een vraag van Crafts Council NL om voor hun een masterclass goudborduurwerk te ontwikkelen voor de Fashionclash 2018 in Maastricht, ben ik mij meer in traditionele en experimentele goudborduurtechnieken gaan verdiepen wat tot een hele nieuwe specialisatie heeft geleid.

voorbeeld voor masterclass goudborduurwerk

 

 Passementerie en ambachtelijke knopen 

 

 In het voortdurende onderzoek naar historische borduurtechnieken en hoe deze toegepast kunnen worden op een hedendaagse manier ben ik mij gaan verdiepen in passementen, de versierende verstevigingen langs zomen, boorden en knoopsgaten. Ook weer door een vraag heb ik me verdiept in het maken van ambachtelijke knopen waarmee een hele persoonlijke uitstaling aan een kledingstuk gegeven kan worden.